Wie weet eigenlijk precies wat zijn/haar levensdoel is? Wie geen karmische astroloog kan raadplegen, rolt van beproeving in beproeving, totdat er onweerlegbaar bestemming zichtbaar wordt. Deze zoektocht heeft een beschreven geschiedenis van minstens tienduizend jaar. Maar daar hebben onze jongeren nog niks aan.

Zo kwam ik weer uit bij de Vedische, Indiase traditie. Daarin worden vier levensdoelen onderscheiden. Allereerst is daar Dharma, al het onvermijdelijke, vastliggende werk, je door de wet van oorzaak en gevolg opgelegde taken en verplichting nakomen. Als je dat naar behoren doet, wacht je Artha: dankbaarheid van anderen en materiële beloningen. Voortvloeiend uit een juiste opvatting van Dharma en Arta kan men dan toekomen aan Kama: het genieten van alle aardse geneugten, inclusief het stichten van een gezin en seksueel genot. Wie zich daarbij ethisch en liefdevol inzet, mag daarna hopen op Moksha: volledige kennis, universele wijsheid, verlichting en bevrijding.

De meeste Vedische leraren wijzen dan op de noodzaak van yoga en meditatie in combinatie met studeren op de natuurwetten en daaraan gekoppeld intellectuele, kritische beschouwing van het eigen denken en dat van anderen. Sommige leraren vinden echter dat die traditie van mediteren, onthechten en discussie nogal het belang onderschat van direct ervaren. Veel wordt immers door schade en schade geleerd, door het werken met emoties, verlangens en illusies. Inzicht in familiekarma en vorige levenstrauma’s, zeker als die in relatie staan tot iemands kinderpijnen en gedragsproblemen, is vaak nodig om troost te kunnen vinden tijdens diepe beproevingen.

Zoekende volwassenen geven elkaar meestal zinnige tips door: een auralezing, een horoscoop, een orakel, een Familie Opstelling, een therapieworkshop, een training. Jongeren zijn niet altijd van zulk advies gediend, helemaal niet als het komt van ‘verdachte’ opvoeders. Onze pubers ervaren immers in toenemende mate een holle, superoppervlakkige maatschappij waar de naastenliefde, saamhorigheid en bewustzijnszijnsverruiming ver te zoeken lijkt. Veel van hun tienersomberheid is te wijten aan het ontbreken van kennis over zingeving. Is het toeval of mazzel, karma of simpele vriendelijkheid van iemand in je omgeving, als je op alternatieven wordt gewezen? Ik weet nog hoe veertig jaar geleden het boek Tantra, Het Allerhoogste Inzicht van Osho Bhagwan Rajneesh mijn hele wereldbeeld in enkele dagen compleet veranderde. Sommigen moeten het van een film hebben. Iemand vertelde me hoe de SF-film Avatar zijn pubermelancholie totaal getransformeerd had. “Ineens had ik weer een ideaal te pakken,” zei hij.

Als je eenmaal volwassen wordt, veranderen de perspectieven automatisch. De zwaarte van je jeugdtrauma’s slijt langzaam van je ziel. Maar onze maatschappij verandert voor de gevoelige jonge ziel in een nare, materialistische richting waarbij De Prestatie allesoverheersend lijkt te zijn. Hoe houd je die mentale druk van je af? Pubers lachen zich waarschijnlijk daarom suf om de meest onbenullige filmpjes en video’s. Een zich met shampoo wassende rat onder de douche. Enzovoorts. Dat helpt vast wel een beetje tegen het ontmoedigende effect van het grijze bureaucratische gelul van onze Volksvertegenwoordiging. Late slappe vlogpuber Enzo Knol heeft een miljoen volgers.  Het is een begin. Ik pleit niettemin voor het jezelf bewust oefenen in de kunst van humor. Leedvermaak is daarbij fase 1, in fase 2 lach je ook om je eigen egotripjes. Alles wat helpt om minder serieus en minder Holy te doen over ons tijdelijke verblijf op aarde, brengt Moksha dichterbij. Volgens mij. Ik gooi er een meditatief mopje tegen aan.

MEER STILTE

Twee vissende mannen zitten al een uur stil naast elkaar. Dan zucht de linkse man en zegt zacht, om de vissen niet af te schrikken: “Ik denk dat ik ga scheiden van mijn vrouw. Ze heeft al twee maanden niet tegen me gepraat.” De rechtse man zucht ook. Na een tijdje geeft hij antwoord: “Zou je dat nu wel doen, gozer? Dat soort vrouwen zijn moeilijk te vinden.”