Heeft vijftig jaar emancipatie ons iets gebracht? En hebben ook de mannen er iets van opgestoken?  Hoe ziet echte mannelijkheid er eigenlijk uit?

Wie zich tegenwoordig stoer en ‘mannelijk’ voor wil doen, moet wel goed opletten wat net cool, hip en hype is. Tenminste, in het groepje waar jij zo graag bij wilt horen. Vijftig jaar geleden kon je overal volstaan met een beetje sporten èn roken. Nu ben je een zielepiet, een loser als je nog altijd tabak nodig hebt.

Vroeger was gewoon slempen al bingo, nu moet je comazuipen leren. Vroeger poogden nagenoeg alle flinke mannen àl hun emoties te onderdrukken. Alleen schelden en schreeuwen in het voetbalstadion was toegestaan èn huilen als je club verloor. Nu zijn diverse sentimentele emoties weer helemaal in. Ontroerd worden van de vliegtuigen op Veteranendag, beetje janken als je een heel erg grote tattoo in één keer wilt laten zetten, huilen als je stomdronken vriend zich in stukken in de ambulance moet laten tillen na een spannend autoritje.
Vroeger was je een mietje met lang haar en pas een kerel als je kop gemillimeterd was. Nu moet je liefst kaal geschoren zijn, ook je rug en je borst, en dient minstens je anus gewaxed. Vroeger paste een snor slechts bij martiale mannen, nu mag iedereen de hele dag stoppelen, baarden en snorren hebben in alle maten en dichtheden.

Patsen met spullen, dat lijkt onveranderd, net als opscheppen over je werk en je salaris. Staand plassen, dàt is nog steeds wel vies, maar goed vies is dan weer ‘lekker schijt’ hebben aan alles.
Vroeger hadden mannen het in een café over scoren, een wijffie plat leggen en gaar bonken. Zo ordinair praten gebeurt nog wel, maar onder echte mannen scoor je tegenwoordig dan juist weer niet.
Je moet zelfs een beetje oppassen met het afzeiken van dat ‘vrouwenvlees’. De machoboys op de middelbare school hebben namelijk al een paar jaar door dat de meisjes het stukken beter doen met schoolprestaties, sociaal zijn, vriendinnennetwerken opbouwen en dat soort dingen. Meisjes communiceren ook de hele tijd met elkaar. Over hun uiterlijkheden en hun string, ja, maar als jij een te grote bek hebt, word je rap als bluffend ventje ontmaskerd op Facebook. Au. Of zo’n rotgozertje moet natuurlijk gauw een bloot filmpje van zo’n dom mokkeltje op Youtube gezet hebben: is dàt lachen! Maar niet heus…

VROUWENEMANCIPATIE

Er heeft zeker iets van vrouwenemancipatie plaatsgevonden. Vijftig jaar geleden hielden nette mannen nog deuren open voor begeerde vrouwen. Dat hoeft niet meer, vrouwen en meisjes kunnen alles al tijden zelf en vaak nog beter ook. Ze voorzien knap in hun eigen onderhoud en koesteren beter en langer dan ooit hun onafhankelijkheid. Ze organiseren hun werk, belastingaangifte en hobbyschema helemaal zelf. En dat traditionele koken? Hoopjes rijke meisjes halen eten buiten de deur of ze hebben een leuke, softe man thuis die fantastisch koken kan. En die zich niks afvraagt over zijn mannelijkheid…

De m/v-balans ziet er na vijftig jaar heel anders uit. Een paar harde carrièrevrouwen vertekenen echter het algemene beeld, namelijk dat een meerderheid van de vrouwen part time werkt. De ongelijkheid in hun betaling is nauwelijks structureel verbeterd. Ondanks dat vrouwen steeds hoger opgeleid worden, maken de mannen in de wereld van het geld verdienen de dienst uit. Opleiding lijkt daar ondergeschikt te zijn geworden aan de mate waarin je ambitieus en zonder moraal of ethisch besef bereid bent om je klandizie te neppen. Daar deinzen, goddank, veel vrouwen voor terug. Commercieel bedrog gaat teveel tegen hun archetypische, liefdeverspreidende rolmodel in. Ik hoop tenminste dat dàt hun wezenlijke motief  is uiteraard.

Ooit, ooit waren vooral vrouwen intuïtief, gevoelig en zorgzaam, de echte mannen werden geselecteerd op daadkracht, onderscheidingsvermogen en beslissingsvaardigheden. Beide geslachten konden veel winnen door op hun eigen terreinen extra verantwoordelijkheid te nemen. Het huisje-boompje- beestje Model werd absurd uitgeleefd als de partners ook elkaar Mammie en Pappie gingen noemen na de geboorte van hun nageslacht. De man werd Kostwinner en Lopende Portemonnee, het vrouwtje werd de Huishoudster en de Hoer Thuis.

COMBINATIE MACHO & MUTS

De ouderwetse machoman, die alleen zijn traditionele mannengedrag heeft ontwikkeld, heeft natuurlijk simpelweg een eenvoudig Muts-vrouwtje nodig ter aanvulling. Iemand die sinds haar puberteit vernederd is, nooit goed genoeg bevonden en die zich in alles laat beperken de eerste veertig jaar. Dat moeten we ook accepteren. Sommige mensen zijn gewoon niet verder dan ze zijn, namelijk kopieën van hun eigen opvoeders.
De machoman wordt trouwens niet zelden op termijn uitgekakt in zijn gezin, omdat ook Muts-vrouwtjes televisie kijken en wel eens een psychologisch artikel lezen in een damesblad.
Ai, Mannie bleef net te lang kind spelen en daar had Mammie toch na haar 40^ste geen zin meer in. En bovendien, kregen mannen het moeilijker dan vrouwen op de arbeidsmarkt tijdens de economische crisis, zegt de Emancipatiemonitor.
En daar zitten ze dan, de werklozen, de oudere alcoholisten, de eeuwige pensiongasten, de gokkers en daklozen, die nooit hebben leren koken of afwassen noch de bediening van de wasautomaat begrepen. Nooit geluisteren naar een ander, nooit bewust geweest van zoiets als intuïtie. Maar wijsheid komt misschien nog met de jaren.
Hoewel, veel rijke oude mannen slaan al hun wijsheid weer weg in hun golfputje. Die willen nog steeds alleen maar winnen. Ach, gut. En natuurlijk rukken op verpleegstertjesporno…

Al die ouderwetse rolmodelletjes leven nog steeds onder ons. Er wordt aangepast en nog eens aangepast. Meer door vrouwen dan door mannen trouwens. Meisjes uit andere culturen worden nog steeds uitgehuwelijkt, maar jongens duiken al vanouds onder hun pijnen weg in escapisme rond drugs, drank en games. Toch is er ondertussen een beetje bewustzijn over alle rolverdelingen en de bijpassende kwaliteiten ontstaan. Het idee is gegroeid dat vrouwelijkheid niet langer draait om sexy zijn en huishoudelijke kwaliteiten, maar om in staat te zijn te luisteren en te handelen naar je gevoel.
Mannen, die daarmee zijn gaan experimenten, hebben uiteindelijk ontdekt, dat je dan kwetsbaar bent en dat dat op iets langere termijn een kracht blijkt en geen zwakte. Eh ja, zien we daar echte mannelijkheid?
Hallo Echte Man: je bent bij nader inzien toch geen watje, geen homo, geen kwee. Ook al heb je niks met bravoure, heldenmoed en doodsverachting.

SENSITIEF BESCHERMEN

Een man die werkelijk het zwakke durft te beschermen, die neemt het ook sensitief voor kwetsbare andere mannen op. En voor zijn geliefde, voor zijn kinderen. Geduldig, behoedzaam, rationeel en individualist, dat is ook de echte man. Hij zet zijn kracht niet af tegen allerlei archetypische vrouwelijke onverkwikkelijkheden. Bij vrouwen wordt dat discutabele eigen gedrag onderling wel benoemd als overdreven inschikkelijk en dienstbaar zijn. Maar het kan ook verworden tot conservatieve groepssentimentaliteit, sluwe achterdocht en jaloezie, hysterisch na-apen en emotioneel buiig of ondoordacht impulsief handelen. Een man erkent al die dingen ook in zichzelf, de anima in de animus, het vrouwelijke deel in elke man. Dat kan een lastig proces zijn vanzelf en het brengt hem wat minder leuke momenten natuurlijk. Maar door dat openlijke, eerlijke onderzoek wordt hij dan wel weer aantrekkelijker en charmant.

Een man die begrijpt wat respect en respecteren in houdt, die man zal iets weten over echte mannelijkheid. Opoffering, onbaatzuchtigheid, inspiratie en fysieke kracht zijn al lang niet meer specifiek mannelijke kwaliteiten. Net zoals meeleven, koesteren, voeden en geven niet meer specifiek vrouwelijke elementen zijn. Wij mannen zoeken naar balans, naar samenwerking, naar eenheid. Dat is allemaal mooi en heerlijk. Maar daarna willen we eigenlijk effe alleen thuis ons eigen dingetje doen.

Ondertussen zijn echte mannen dankbaar voor het bestaan van echte vrouwen.

Peter den Haring
(gepubliceerd in Paravisie, september 2016)