In mijn coachingpraktijk klaagt Rob. Over zijn glibberige, materialistische baas.  Over de werkdruk. Om zijn jaarlijkse vette bonus binnen te halen werkt hij soms 60 uur in de week. Nog steeds iets te bewijzen aan zijn gehate vader?

Rob heeft net een workshop gevolgd Rijk Worden Door Niet Te Betalen verteld hij lachend. Een externe adviseur sprak op het personeelsfeest ontspannen over laat betalen, sjoemelen met een deurwaarder, minder betalen dan afgesproken, iets ritselen in de kleine lettertjes, allemaal trucs die de moderne ondernemer in huis schijnt te moeten hebben om zelf overeind te blijven. Ik lach niet mee.
“Wat maakt dat jij het leuk vond?” vraag ik Rob. Deze 40-jarige man komt immers bij mij met het probleem dat hij heftig overhoop ligt met zijn baas over diens glibberende gemanipuleer. Rob vindt zo’n workshopje onschuldige ‘slimbo-humor’ zoals hij het noemt.
“In Nederland mag je niet te klein zijn en ook niet te groot,” zegt hij. “De mensen zijn jaloers als je een vette bonus mee naar huis neemt ieder jaar.”
“En hoe je dat geld verdiend hebt, maakt niet uit?” vraag ik. Rob wordt een beetje pissig: “Ik steel toch niet?! Ik werk soms 60 uur in de week!”

In het coachingprotocol werkt men meestal met vier stappen. Je bepaalt eerst het doel en de strategie om daar te komen. Dan onderzoek je wat je mogelijkheden zijn binnen je planning. Dan zoeken we naar wat je tegenhoudt, naar de hindernissen, naar hoe je zelf dingen kunt doen om daar boven uit te komen. De laatste stap is kijken naar wat je voor al deze inspanning terugkrijgt, wat je mag verwachten en hoe reëel dat is. Rob werkt eigenlijk die weg terug. OMDAT hij zoveel verdient, vindt hij dat bereid moet zijn om zware klussen op te knappen. Tijdens dat proces is hij steeds aan het schipperen met agenda’s, prognoses, problemen van anderen en daar verzuipt hij in. Een doel in zijn leven en in zijn werk heeft hij niet. Hij wil alleen zijn bonus opstrijken ieder jaar.

We gaan met een lichte hypnose terug in de tijd. Naar zijn vroege puberteit als hij van zijn ouders tot een beroepskeuze moet komen. Naar hun verwachtingen en naar zijn eigen idealen. Dan barst hij in huilen uit. Zijn hondjes Snoopy en Bloopy zijn in zijn herinnering binnengekomen. Het dierenasiel waar ze uit kwamen, zijn weekenden als vrijwilliger daar. Droeve diertjes troosten, uren met gestresste katjes op schoot in de zon zitten tot ze weer konden spinnen. Dat was vervulling, weet Rob ineens weer. Hij is echter een zware boekhoudopleiding gaan doen, zodat hij op het kantoor van zijn vader kon beginnen. En toen is de kruiwagen op gang gekomen, aanbevelingen in het zakelijke circuit van zijn vader, de lonkende weg omhoog. Een nu gepensioneerde pa die nog graag meekijkt over Rob’s schouder. “En altijd kritisch, het kan altijd beter. En slimmer.” Ik gooi een provocerend balletje op: “En een kampioen manipulatie?” “Altijd!” schreeuwt Rob. “Ik moet klootzak zus pakken, eikel zo van de vloer raggen, kopietje maken, effe een link belletje plegen naar een wijffie bij de concurrentie. Dat, dat!” Hij heft een betraand gezicht naar mij op: “Ik kan dat niet langer. Pa is zelf op die manier succesvol geworden, maar dat is het laatste wat ik wil!” Ik schuif de doos met tissues door: “Je hebt last van je bewijsdrang, maar het laatste wat jij wil, is op je vader gaan lijken?” vraag ik. Rob blijft even vloeken, als zijn kwartje door valt. “Precies ja. En ik durf het niet!”
”En daarom erger jij je zo aan je manipulerende baas, die enorm op je vader lijkt?” wil ik weten. Het is een schot voor open doel, maar raak.

We zijn er niet meteen uit, maar we weten weer waar we moeten zoeken. Van een gouden baan overstappen naar een job als beheerder van een dierenasiel is onmogelijk binnen de realiteit van twee kinderen en een pittige horoscoop. Maar minder werken kunnen we wel fixen en meer aandacht voor de kinderen ook.
“Zodat zij mij niet zo gaan haten als ik mijn vader haat,” gromt Rob en dan zegt hij dat hij nooit gedacht had dat dat zo diep verstopt bij hem zou zitten. Ik raad hem het kopen van een hond aan. Uitlaten en tegelijk voetballen met zijn twee jongentjes. En een beetje medelijden ontwikkelen naar zijn baas. Wie weet wat een vreselijke vader DIE man gehad heeft. Rob kan eindelijk weer echt lachen.
“Fuck the bonus and the boss!” roept hij. We gaan het zien.

Peter den Haring

Dit artikel is als column eerder verschenen in het tijdschrift Paravisie, 2013

Vanwege de privacy zijn namen en sommige gegevens veranderd.