Genezen met mandarijnen en boomschors? In de traditionele Chinese geneeskunst kijkt de dokter naar je tong, je hartslag, de lijnen en rimpels in je gezicht. En naar je geboorteuur en -datum. En dan vraagt hij “In welke windrichting staat het hoofdeinde van uw bed?”
China laat een langdurige en consequente opmars op alle Westerse markten zien. De Chinese restaurants zijn niet meer weg te denken, Chinese producten domineren zelfs in sommige sectoren. Met de Chinese immigranten mee kwamen ook hun doctoren. Wat is er anders, wat zijn de principes achter de traditionele Chinese geneeskunst en wat kun je er aan hebben?
Ik had vroeger onregelmatig last van een onbestemde buikpijn. Mijn huisarts noemde het stress. Daar had ik zelf ook al aan gedacht. In noodgevallen wilde hij wel een beetje valium voorschrijven. “Je bent waarschijnlijk te ontvankelijk voor de spanning van anderen,” zei hij. Wat te doen? Een vriend bracht me op het spoor van de traditionele Chinese medicijnkunst, doorgaans afgekort tot TCM. In de tijd dat hij bij Fei Yu Liang, de Wushu bondscoach voor de Chinese vechtsporten trainde, brak hij al zijn middenhandsbeentjes en werd in het ziekenhuis direct in het gips gezet. “Haal dat er maar af,” zei Fei meteen. De coach masseerde de breukplekken stevig met een kruidenzalf, straalde zijn bijzondere energie in en bond toen de hand in met een in kruiden gedrenkt windsel: “Ook mee slapen!” Na veertien dagen liet vriendlief röntgenfoto’s maken, nadat Fei hem voor genezen had verklaard. De ziekenhuisartsen konden hun ogen niet geloven.
TRADITIONEEL OF WESTERS
In China kunnen patiënten meestal een keus kunnen maken tussen traditioneel of Westers opgeleide artsen, maar de laatsten hebben op z’n minst een behoorlijke basiskennis van de traditionele geneeswijzen. Op het platteland vindt men echter vooral TCM-beoefenaars. Vroeger kregen deze artsen betaald als hun patiënten niet ziek werden. Daarom is TCM veel meer op preventie gericht dan de Westerse geneeskunst. Een concreet voorbeeld: Chinese vrouwen leren om iedere dag hun borsten te masseren. Dat is de beste manier om borstkanker te vermijden, stukken beter dan de boel te verwijderen als het te laat is. In Hong Kong zijn de praktijken van de meest bejaarde dokters het grootst. Die hebben hun kunsten pas echt goed bewezen op zichzelf.
En zo kwam ik toen terecht in de Thai Wor Tong gezondheidswinkel op de Gedempte Burgwal in de Haagse binnenstad. Zie http://www.thaiwortong.com. Meer en meer jonge Chinese ondernemers vinden hun plek in de Nederlandse commercie. Het is al lang niet meer alleen de horeca maar met name de internationale groothandel, waarin succesvolle Chinese zakenlieden opereren. Vooral in het centrum van de grote steden ontwikkelen zich sterk uitbreidende gemeenschappen. Daarin blijkt ook plaats te zijn voor een aantal in het Verre Oosten opgeleide artsen.
Sinds vijftien jaar draait de Thai Wor Tong met filialen in Amsterdam en Schiedam. Wij zouden dat een praktijk voor ‘alternatieve’ geneeswijze noemen, maar voor de Chinees is de combinatie van polsdiagnose, acupunctuur, massage en de kruidengeneeskunst de gewoonste zaak van de wereld. Het grootste deel van de klandizie is ook Chinees. Men kan er terecht voor onschuldige kwalen zoals de mijne, maar ook voor ingrijpender ziekten. In dit winkeltje wordt één van de wanden geheel in beslag genomen door een honderdtal doorzichtige laden met exotische kruiden, in andere ruimten staan tafels waarop cliënten acupunctuur krijgen of een massage.
ARTS UIT HONG KONG
Gezeten achter een klein bureau nodigde een kleine, stevig gebouwde man mij met een gebaar uit om mijn linkerpols op zijn bureaukussentje te leggen. Dr. Lam was in Hong Kong opgeleid. Hij sprak alleen Chinees, maar een jongere medefirmant, in Nederland geboren, vertaalde. De dokter zou mijn hartslag en energiepulsatie testen. Terwijl hij met drie vingers op mijn pols mat hoe het met mijn Yin en Yang evenwicht gesteld was, vroeg hij via de tolk naar de kwaliteit en de regelmaat van mijn stoelgang. Wat voor kleur is de poep, hoe nat en hoe vast van consistentie? En verder: hoe eet u, hoe veel uur per nacht slaapt u en hoe goed of slecht? Dokter Lam keek me ernstig in de ogen en wilde nog even mijn tongbeslag zien. Toen ontspon zich een vast zeer boeiend gesprek van bijna tien minuten tussen de tolk en de dokter, helaas in het Chinees. De dokter wilde ook nog even aan mijn adem ruiken. Zijn vrolijke mond lachte een keer of vijf zeer opgewekt en invoelbaar superieur aan die stomme Hollanders, grap na grap, maar de heren deelden hun gevoel voor humor niet met mij.
“Wat zegt hij allemaal?” wilde ik vreselijk nieuwsgierig weten. De tolk vatte het slechts samen: “U heeft teveel kou en teveel vrouwelijk in u. U bent te yin. Uw hart is onregelmatig en te zwak. Daardoor is uw stofwisseling niet helemaal in orde en uw weerstand te weinig.” Ik was teleurgesteld. Natuurlijk wilde ik details weten. “Mister Lam heeft toch nog wel meer gezegd?” probeerde ik. “Zeker. U heeft niet voldoende Qi”, legde de tolk uit. “U bent een Vuurhond. Daarom, u moet meer vuur hebben, uw ogen staan slap.” Ja, ja. “Wat bedoelt u met onvoldoende Qi?” vroeg ik.
“De levensadem, uw levenskracht is te weinig yang,” verduidelijkte de tolk. En een Vuurhond, wat mag dat zijn? Maar nee, de cultuurbarrière werd helaas te groot, meer kreeg ik er niet uit. Ik was al eens door mijn vriend gewaarschuwd: “”De Chinese muur bestaat ook in een niet-stoffelijke vorm, namelijk om elke Chinees heen. Zij zijn drakenkinderen, wij niet. Zij voelen zich volstrekt superieur. Als Nederlander win je maar heel langzaam hun respect.”
Inmiddels had ik zelf wat boeken bestudeerd over het onderwerp en begrepen dat Qi net zoiets is als wat wij ‘prana’ noemen. Chinezen onderscheiden drie soorten Qi: 1) de hemelse Qi, samenhangend met zon, maan, planeten en sterren, 2) de aardse Q’i dat het hemelse Qi absorbeert en vertaalt in zwaartekracht en magnetisme en 3) het menselijke Qi dat in ons lichaam circuleert. En als je van dat laatste te weinig hebt, ga je dood.
Vooruit dus maar, ik liep achter Dr. Lam aan naar de kruidentoonbank. Voor mijn ideale evenwicht tussen Vuur en Water moest ik zes dagen achtereen van de drie pakken kruiden die voor me werden klaargemaakt een thee zetten. Drie kopjes water 40 minuten koken tot er één kopje zou overblijven. Het mengsel zag er indrukwekkend uit, maar dat mocht ook wel voor die € 40 die het kostte. In dunne plakjes gezaagde plantenwortels, droge boomtakjes, boomschors, allerlei soorten zaad. Ik herkende alleen een soort zoethout, ontpitte gedroogde dadels en mandarijnschillen.
EU-WETGEVING
Inmiddels is er geniepige manoeuvre van de westerse farmaceutische industrie geweest om via EU-wetgeving (per 14 december 2012) veel van dit soort geneeswijzen kapot te maken. De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA), die tegenwoordig belast is met de beoordeling van de gezondheidsclaims zal niettemin wel de beslissing nemen om de kruidengeneeskunst als een geval apart te bekijken en de huidige strenge wetgeving herzien op dit punt. Zo’n duizend jaar traditioneel gebruik is vast voldoende bewijs voor de gezondheidsclaims. Zie bijvoorbeeld http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/claims/index_en.htm. Dat de traditionele Chinese geneeskunst, inclusief het gebruik van puur plantaardige producten, voortreffelijk werkt is echter ruimschoots door Westers onderzoek bevestigd. Zo is bijvoorbeeld de anti-oxyderende werking van Aziatische favorieten als ginseng, astragalus en schizandra overduidelijk gebleken. Anti-oxydanten repareren de verouderende schade die zogenaamde vrije radicalen aanrichten in ons lichaam. In de Westerse geneescultuur kun je zieker worden van de bijwerkingen van een medicijn dan van de kwaal. Dat overkomt je met Chinese geneeskunst in ieder geval niet. Iedere Chinese dokter is ook astroloog. De Chinese astrologie komt geheel voort uit de medische diagnostiek. Er wordt in de horoscoop gekeken naar het eventuele onevenwicht tussen vijf dynamische elementen die elkaar in actie houden: Vuur, Water, Hout, Metaal (hetzelfde als Lucht) en Aarde. Daarnaast meet de dokter de effecten van wat ‘de voorgeboortelijke bestemming’ en de invloed van omgeving op je lichaamskrachtveld. Ook de lijnen en rimpels in het gezicht te kijken en de stevigheid van de huid zijn voor de TCM-beoefenaar een graadmeter voor je gezondheid.
FENG SHUI
Waar en hoe je woont en slaapt, is eveneens van belang. De Chinese dokter kan je ongewone vragen stellen. In welke windrichting het hoofdeinde van je bed staat bijvoorbeeld. Dat moet namelijk in overeenstemming zijn met je astrologische achtergrond. Zo moet bijvoorbeeld een Chinese Hond, dus geboren in de jaren 1946, 1958 en 1970 voor een optimale nachtrust in noordwestelijke richting slapen. Met het hoofd in zuidoostelijke richting slapen schijnt voor niemand bevorderlijk te zijn. Chinese doctoren waarschuwen voor extreem lage stralingsfrequenties, die door TV-kabels en -antennes en met name door hoogspanningskabels geleid kunnen worden. Wie er voor gevoelig is, kan daardoor in allerlei zenuwstoornisssen terecht komen. De Chinese genezer zal rekening proberen te houden met aardstralen, waterlopen en eventueel zelfs met de wensen van je voorvaderen. Als er door negatieve omgevingsfactoren storing optreedt, dan kan die worden opgeheven of afgeleid met diverse energetische geleidingsinstrumenten zoals spiegels, windklankmobielen (windchimes), boompjes, planten, aquaria of eventueel een vijvertje binnenshuis. Wie over dit aspect van TCM meer wil weten, beveel ik boeken over Feng Shui aan. Feng Shui betekent letterlijk ‘Wind en Water’. Het draait om kosmogeologische voorschriften die deel uitmaken van een groter filosofisch, Taostisch en holistisch geheel.
Uit de literatuur begreep ik ook dat TCM veel energiegevende preparaten verschaft. Met die extra energie moet het lichaam van de patiënt zelf een goed Yin-Yang evenwicht kunnen herstellen. Ik geloofde Dr. Lam dus wel. Bovendien stelde hij langs een andere weg dezelfde diagnose als mijn huisarts. Gerustgesteld ging ik dus naar huis met de kruidenthee. Lekker was het helemaal niet (bitter, met een zoutige nasmaak) maar helpen deed het wel. Ik werd er zelfs een pietsje ‘speedy’ van. Sommige effecten na het middernachtelijk uur waren bepaald vurig te noemen. Ook daar gaat dan veel stress prettig van over.
PdH
Laatste commentaren