Spijt van je vroegere zonden, misstappen en volop geheimen? Vroeger konden katholieken uitgebreid biechten, een fantastisch middel voor gekwelde zielen om schoon schip te maken. Tegenwoordig vervullen veel therapeuten die functie. Carla’s dochter beschuldigt haar van dingen waar moeder zich diep voor schaamt.

“Onbetrouwbaar teringwijf. Bijenkorfhoer!”
Carla’s tienerdochter scheldt haar moeder genadeloos uit. Carla zit overspannen thuis en dit kan ze er al helemaal niet bij hebben. Haar werkgever heeft haar niet lang geleden een staffunctie in de thuiszorgorganisatie aangeboden en dat heeft diepe narigheid wakker gemaakt. Carla schaamt zich namelijk over haar verleden. Ze vindt eigenlijk dat ze de komende promotie niet verdient en met haar overspannenheid saboteert ze (bijna bewust) dat ze die baan ook nooit krijgen zal. Haar bazin heeft niettemin wel vertrouwen in haar en betaalt een paar coachingsgesprekken met mij.

“Mijn dochter benoemt precies waar ik mij voor schaam,” piept Carla tijdens ons intakegesprek. Ik nodig haar uit om dan maar eens bij mij te biechten. Wat is er allemaal in het verleden gebeurd dat zo vreselijk is? Wat ziet dochterlief dan precies? Ik moet het er wel een beetje uit trekken maar dan komt er een gênant verhaal uit. Tien jaar geleden maakte Carla huizen schoon. Uit armoede maar ook om een koopverslaving te kunnen financieren. Haar toenmalige partner Co had een mager baantje en ook een dure hobby: oldtimers opknappen. Het tweetal had een geraffineerde criminele bijverdienste bedacht. Carla schreef op waar haar klanten waardevolle spullen bewaarden. In de vakantie van zo’n opdrachtgeefster reed Co ’s avonds laat met de huissleutel naar het schoonmaakadresje en laadde de criminele boodschappen in zijn auto. Die reed hij een straat verder en daarna ging hij terug met een koevoet om een raam los te breken uit de sponning. Zo zou iedereen aan braak denken en zou de verzekering van Carla’s klanten uitbetalen. Win-win dachten ze. Carla bleef rustig en quasi-meelevend schoonmaken, maar kreeg ondertussen toch alle verdriet van de geschokte bestolen dames over zich heen. Het dierbare horloge weg, het spaarpotje voor de kleinkinderen. Het juwelendoosje met de haarlok van het overleden kind…
“Ik heb het allemaal geblokkeerd,” huilt Carla nu. “Maar ik schaam me nog steeds. Ik heb er allemaal dure kleren voor gekocht, Co heeft fortuinen in zijn oude Buicks en Cadillacs gestopt. Geld, geld, geld. En niet gelukkig.”
Nee, want Co is er vandoor gegaan, toen Carla een betere, echte baan kon krijgen. Toen haar bijverdienste niet langer het gat in zijn hand kon vullen. Carla is achtergebleven met haar dochter, die haar nu confronteert met elk gedraai van haar moeder, met elke onbesuisde aankoop. In de Bijenkorf, ja…

Carla komt met een lange lijst. Ojee. Het waren wel tien, twaalf inbraken in die tijd. Misschien wel zestien, o nee zeventien. Want na een paar weken klagen verdragen, stopte Carla met een goede smoes met haar schoonmaakbaantje in het bestolen gezin. Kaartjes ophangen in de Albert Heijn en dan met frisse moed naar het volgende slachtoffer. Kijken of er wat te halen viel.
“Ik BEN een onbetrouwbaar teringwijf,” huilt Carla. “Ik kan niemand meer recht in de ogen kijken. Ik ben leugenachtig. Ik kan dit nooit meer ongedaan maken.”

Nee, dat is lastig. Teruggaan kan niet, iets teruggeven kan al helemaal niet meer, boeten kan ook niet want dat zou onvoorwaardelijke gevangenisstraf betekenen. Wat dan wel? Ten eerste: is de schaamte echt? Is er wezenlijk berouw? En ten tweede: helpen de chique kleren je nog steeds om je innerlijke armoede te verhullen? En ben je bereid om het welzijn van je dochter en haar behoefte om goed voor de dag te komen op school fatsoenlijk te honoreren? Want Carla belooft dingen aan dochterlief die er nooit komen, omdat ma weer eens voor zichzelf is gaan winkelen. Plotseling realiseert Carla zich hoe HAAR moeder haar als kind keer op keer emotioneel in de steek gelaten heeft. Het is nog drie sessies huilen geblazen. De noodlottige herhaling in de opeenvolgende generaties, de wanhoop, de onmacht om het patroon te doorbreken, Carla huilt haar ogen uit haar hoofd. Bij mij aan tafel en thuis. En op een dag huilt ineens Carla’s dochter met haar moeder mee. Diep, diep verdriet. En dan geschiedt het wonder: door het delen van de pijn wassen de tranen hun gekwelde zielen weer wit. Carla vertelt haar dochter niets van haar schandelijke verleden, maar ze besluit om haar prioriteit te verleggen naar het belang van haar kind. Haar mag niet overkomen wat Carla is overkomen. Dat besluit heelt. Carla belooft haar dochter om een jaar weg te blijven uit de Bijenkorf. En uit alle modezaken in de stad. Ze gaat winkelen met haar dochter en voor haar dochter in Prime Market. Dochter weet niet wat haar overkomt. Moeder die zich aan beloften houdt? Die ook bestendig blijft? Die verantwoording neemt? Die zo moeder- èn vaderfuncties tegelijk wil en kan vervullen? Carla gaat weer aan het werk. Eerst halve dagen en na drie maanden weer full time. Haar bazin laat de promotie inderdaad schieten maar vergeet haar beschermelinge niet.

Een jaar later krijgt Carla toch haar staffunctie. En ik bloemen en een likeurtje. Want ze heeft bijna lege flessen in mijn kast zien staan, die ene keer dat ze in mijn woonkamer stond. Opmerkzaam type.

PdH

(In 2015 gepubliceerd in Paravisie)