Jongeren kregen serieuze belangstelling voor ‘zweven.’

Al ruim voor het einde van de vorige eeuw kon je vaststellen, dat Nederland meer de spirituele weg op ging. De kerk was uit, een beetje zweven kwam in.  In 1998 onderzocht het CBS die trend en stelde dat met name de jeugd in een snel tempo religieuzer werd. Die jongelui volgden natuurlijk toch de toegenomen belangstelling van hun ouders voor de veelgeprezen zoektocht naar innerlijke waarden. Vijftien jaar geleden zag je ook een oplagegroei van de  New Age tijdschriften (Onkruid, BRES, Prana, Paravisie en De Koörddanser) en het verschijnen van meer nieuwe (Religie, Frontier 2000). Op tv kwam er meer aandacht voor het paranormale en de hausse in SF-Fantasy literatuur verhoogde eindelijk weer de omzet van de boekhandel. Fantasy-schrijfster Robin Hobb behaalde een miljoenenverkoop, net als De Celestijnse Belofte. Prinses Irene haalde met haar Dialoog met de natuur ook veel ‘gewone burgers’ over de New Age-streep.

Op het congres Wetenschap en New Age dat in april 1995 plaatsvond in het Amsterdam New Age centrum Oibibio, werd deze ondubbelzinnige trend vastgesteld. Nederland volgde ineens de al eerder bewezen ommekeer in het denken onder haar jong-volwassenen, de groep van 18-25 jaar. Die gaven al in 1991 in een grote enquête aan dat Times are a-chan­ging. Wist in 1981 het gros van de bevolking nog nauwelijks wat meditatie of parapsychologie was, kon men niet eens bij benadering zeggen wat macrobiotiek of holisme betekende, dat is snel veranderd. Jongeren waren in 1991 bijna zonder uitzondering al  bekend met de reïncarnatielee­r, astrologie, ufo’s en homeopathie, de bekendheid met yoga, boeddhisme en parapsychologie scoorde rond de 90%. Macrobiotiek, Zen, antroposofie en Holisme waren bij ruim 60% bekend. Globaal de helft van al die jongeren gelóófde er bovendien in. De hausse in paranor­male markten en beurzen was op een hoogtepunt.

Vijftien jaar geleden kwam deze boeiende ontwikkeling goed op gang. Een groeiend aantal mensen wilde verder gaan kijken dan de starre, conservatieve visie van de vorige generatie. Allerlei vormen van meditatie kregen in het leven van velen een structurele ruimte. Voor het inrichten van huis of werkplek werd Feng Shui bestudeerd. Reisbureaus stortten zich op de markt van spirituele reizen naar heilige plaatsen, de beroemde Amerikaanse presentatrice Ophrah Winfrey mocht openlijk erkennen dat ze geloofde in helderzienden en karma, mensen werden steeds kritischer naar het materialistische, markt- en kapitaalgerichte gebeuren van de consumentenbespelers. Het was een goed begin. Tijdelijk is er veel spiritualiteit onder gesneeuwd toen de geldcrisis toesloeg, beleggingen bleken te verdampen en pensioenen onzeker werden. De bange mens krijgt immer, vergefelijk, meer moeite met overgave en vertrouwen, twee vitale kenmerken voor spirituele groei. Maar de trend is er. We gaan zien hoe ver we de volgende vijftien jaar komen.

Peter den Haring